Niemand heeft mij ooit verteld hoe zwaar het ouderschap soms kan zijn. Natuurlijk kreeg ik weleens cryptische dingen naar mijn hoofd geslingerd: ‘Wacht maar tot je zelf kinderen hebt!’ Nou, daar ben ik dan. Zo’n 20 jaar na deze uitspraak heb ik 3 jonge bengels rondrennen. En ik vraag het me soms weleens af…Hoe deden ze dat vroeger?! Dat opvoeden enzo. Bij gezinnen met soms wel 6 of meer kinderen. Dat is toch niet bij te benen? Ik vind het opvoeden van 3 koters in combinatie met mijn werk, de drukke agenda van manlief en sociale activiteiten al een hele uitdaging (understatement!). Wat is het verschil in ouderschap vroeger en nu?
Een vergelijking: ouderschap vroeger en nu
Het gevoel dat vroeger het ouderschap gemakkelijk was, daar blijk ik lang niet de enige in te zijn. De reden voor deze veronderstelling ligt in de gedachte dat het ouderschap nu meer uitdagingen kent, we met meer dingen rekening moeten houden en er veel verschillende meningen zijn, die veelal geuit worden op social media. ‘Ouders van nu’ besloot op nader onderzoek uit te gaan. De vragen uit een lezersonderzoek dat werd gehouden in 1967, zijn opnieuw voorgelegd bij de huidige lezers. Daaruit blijkt dat er inderdaad veel is veranderd, maar dat de basis van het opvoeden in normen en waarden niet veel veranderd is. Dus eigenlijk is er weinig verschil in het ouderschap vroeger en nu, toch?
Niet veranderd
Billenkoek, zelf ook ervaren maar nooit uitgevoerd, is nu not done. De corrigerende tik wordt echter nog door zo’n 70% van de ondervraagden weleens uitgedeeld. Al zit daar wel een taboe op, gezien het grijze gebied.
Eerlijkheid, behulpzaamheid en zelfstandigheid staan net als 50 jaar geleden nog hoog in het vaandel voor wat betreft normen en waarden. Alleen vinden we nu een gevoel voor humor en zelfbewustheid belangrijker dan warmte en creativiteit.
Grappig (vind ik) is dat ruim 80% van de ouders zich stoort aan de opvoedstijl van anderen, toen en nu. Laten we eerlijk zijn, dat hebben we allemaal toch weleens? Ik erger mij zeker aan ouders die bepaald gedrag van hun kind niet corrigeren, of zelfs aansporen of zelf een slecht voorbeeld geven.
Samen aan het avondeten en de tafel pas verlaten als je bord leeg is, dan wel klaar bent, is tegenwoordig nog exact even belangrijk als vroeger. Ook zijn we nog steeds even consequent in het opvoeden: nee is nee!
Wat zijn de verschillen?
Wat zijn de verschillen?Kijk, en hier komen dingen aan bod die ik herken. Die ik weleens heb gehoord. Bijvoorbeeld wanneer onze kinderen als baby erg huilden in bed. Mijn moeders generatie (maar niet mijn moeder, die vindt dat zielig) riep nogal eens: ‘Gewoon laten huilen. Ze vallen vanzelf in slaap, worden ze hard van en dan is het zo voorbij.’ Het was de normaalste zaak van de wereld. Maar nu niet meer! Even laten huilen, prima. Maar er zijn grenzen.
Een snoepje voor het slapen gaan? Nee! Daar worden ze druk van en slapen ze niet meer. In de jaren ’70 gaven ze die juist wel, want daar zouden ze juist goed van gaan slapen. Maar wel goed tanden poetsen!
Positief opvoeden
Het positief opvoeden en wijze van ‘straffen’ staat haaks op de manier waarop vroeger werd omgegaan met boos gedrag. Destijds werd dit gedrag niet getolereerd, nu wordt dat op een geheel eigen wijze benaderd. ‘Laat ‘m maar even gaan, geen aandacht aan schenken.’ Vaak start ik heel modern en positief bij een driftbui…maar blijk daarna toch wat ouderwets 😉
Verantwoordelijkheid opvoeding bij de moeder
Helpen in de huishouding was vroeger veel meer vanzelfsprekend dan nu en lag de verantwoordelijkheid van de opvoeding vooral bij de moeder. Gezien het feit dat kinderen tegenwoordig regelmatig opgevangen worden door (groot)ouders en kinderopvang, ligt ook daar een stukje opvoeding. Melk wordt niet meer door iedereen als de witte motor gezien en maakt niet altijd meer onderdeel uit van de dagelijkse routine. We zijn ook veel meer bezig met onze gezondheid en de rol van voeding. Er is toch wel degelijk veranderd in het ouderschap van vroeger en nu.
The word wide web
Eén van de grootste veranderingen is toch wel de televisie met relatief beperkt uitzendmateriaal, ten opzichte van het massale aanbod op televisie, smartphones en tablets. We zitten veel meer met onze neuzen voor een scherm en bepalen veel meer als vroeger wát onze kroost mag zien. En terecht, want er is veel, erg veel, wat niet voor de ogen van onze kinderen bestemd is. En dát is ook een van de dingen die bij mij hoog in mijn zorgen zit. The World Wide Web, met daaraan gekoppeld de social media. Het zijn mooie en verrijkende uitvindingen, maar kunnen ook enorm destructief zijn.
Mijn conclusie over ouderschap vroeger en nu
Ik denk dat we veel en veel meer zijn gaan nadenken over dingen in de opvoeding. Misschien slaan we daar soms wat in door, net als in de leefstijl. We worden daarin natuurlijk beïnvloed. Sommige veranderingen maken nu eenmaal deel uit van het hedendaagse leven. We hebben meer dan ooit een mening en zien soms meer de verschillen dan overeenkomsten. Ik denk ook dat het ouderschap en de opvoeding per definitie een uitdaging is, in welke eeuw dan ook. Hoe je met deze uitdaging omgaat, is een combinatie van gevoel en verstand.
Lees hier de blog over de machocultuur en een dochter opvoeden >>
